Είναι σημαντικό, λοιπόν, να δοθούν ξεκάθαρες και απλές οδηγίες και πληροφορίες, ώστε να αποφευχθεί τόσο ο πανικός, όσο και η υποτίμηση της νέας απειλής.
Στα τέλη του 2019, ένα νέο μέλος της γνωστής οικογένειας των ιών corona (το COVID-19), αναγνωρίστηκε ως η αιτία πρόκλησης πολλαπλών επεισοδίων σοβαρής πνευμονικής νόσου (SARS-CoV2) στην επαρχία Wuhan στην Κίνα. Στελέχη της ίδιας οικογένειας είναι γνωστά για την πρόκληση λοιμώξεων αναπνευστικού-συνήθως κοινών κρυολογημάτων-αλλά και σοβαρών συνδρόμων όπως το SARS/MERS το 2012. Η ταχεία εξάπλωση του ιού σε παγκόσμια κλίμακα καθώς και ο μεγάλος αριθμός σοβαρών περιστατικών που έχουν καταγραφεί, οδήγησαν στον ορισμό της νέα νόσου ως πανδημία.
Ο τρόπος μετάδοσης του COVID-19 είναι μέσω αεροσταγονιδίων, όπως της κοινής γρίπης, δηλαδή μέσω του βήχα ή των ρινικών εκκρίσεων ενός ασθενή.
Η αποτυχία εφαρμογής απλών κανόνων υγιεινής, όπως η χρήση χαρτομάντιλου κατά το βήχα ή το συχνό πλύσιμο των χεριών και η τήρηση αποστάσεων, μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία και ευρεία διασπορά του ιού. Ταυτόχρονα, μελέτες αποδεικνύουν την επιβίωσή του σε επιφάνειες (ξύλο, χαρτί, μέταλλα) για άλλοτε άλλα διαστήματα, γεγονός που καθιστά ακόμα σημαντικότερη την εφαρμογή αυστηρών κανόνων υγιεινής.
Ο χρόνος επώασης είναι συνήθως 14 ημέρες μετά από την έκθεση, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις η εμφάνιση συμπτωμάτων ξεκινά την 4η-5η ημέρα.
Το εύρος της κλινικής εικόνας ποικίλει από ήπια νόσος, ως σοβαρή-απειλητική για τη ζωή πνευμονία.
Το συντριπτικό ποσοστό των ασθενών από COVID-19 (81%) θα παρουσιάσει μηδενικά ως ήπια συμπτώματα βήχα, καταρροής , πυρετού και κόπωσης, που υποχωρούν εντός 7 ημερών, το 14% θα εμφανίσουν σοβαρή νόσο με την εκδήλωση υποξυγοναιμίας και πνευμονίας, ενώ στο 5% διαπιστώνεται απειλητική για τη ζωή νόσος, με σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού που εκδηλώνει μηδενικά ως πολύ ήπια συμπτώματα εξακολουθεί να μεταδίδει τον ιό, γεγονός που επισημαίνει ξανά την απόλυτη ανάγκη αυστηρής εφαρμογής και τήρησης κανόνων υγιεινής.
Οι παράγοντες κινδύνου για εκδήλωση σοβαρής νόσου είναι η συνύπαρξη χρόνιων υποκείμενων νοσημάτων, όπως η καρδιαγγειακή νόσος, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι κακοήθειες και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Σοβαρή νόσο μπορούν να εκδηλώσουν άτομα ΟΛΩΝ των ηλικιών, αν και συνήθως καταγράφεται σε άντρες και γυναίκες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας. Επιπλέον καταγράφεται πολύ μικρό ποσοστό νόσου σε παιδιά (2%), που συνήθως εκδηλώνεται με ήπια και αυτό-περιοριζόμενα συμπτώματα.
Από διάφορες μελέτες έχουν καταγραφεί ποικιλία άλλων συμπτωμάτων από διάφορα όργανα, χωρίς να αποδεικνύεται ως τώρα ο μηχανισμός δράσης, γεγονός που απεικονίζει ακριβώς ότι πρόκειται για ένα νέο – ταυτόχρονα με τις εξελίξεις- εξεταζόμενο ιό.
Όσο αφορά το θεραπευτικό κομμάτι, ποικιλία συνδυασμών γνωστών και ήδη χρησιμοποιούμενων φαρμάκων έχει εφαρμοστεί παγκόσμια, με κάποιους από αυτούς να προσφέρουν σημαντική βοήθεια, ενώ ταυτόχρονα προχωρούν γοργά οι μελέτες για τη δημιουργία εμβολίου.
Μετά τη σύντομη αλλά πλήρη ανάλυση των χαρακτηριστικών του ιού που είναι γνωστά μέχρι σήμερα, γίνεται σαφής η απόλυτη ανάγκη εφαρμογής και τήρησης των περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί από όλους-ανεξαρτήτως ηλικίας, ιατρικού ιστορικού ή εκδήλωσης συμπτωμάτων.
Κανείς δεν μπορεί να θεωρήσει τον εαυτό του ασφαλή, ενώ αντίθετα όλοι μπορούμε να αυξήσουμε το επίπεδο ασφάλειας της οικογένειάς μας, της γειτονιάς μας, της πόλης μας, της χώρας αν ακολουθούμε απαρέγκλιτα τις οδηγίες.
Άλλωστε η έγκαιρη εφαρμογή και η πιστή τήρηση - από το μεγαλύτερο ποσοστό ων πολιτών - φαίνεται να αποδίδει σύμφωνα με τα ως τώρα αποτελέσματα και να προσφέρει μια μικρή νίκη στον ακόμα μαινόμενο μεγάλο πόλεμο.
Γι’ αυτό δεν εφησυχάζουμε, δεν χαλαρώνουμε, δεν σπάμε τους κανόνες, αλλά συνεχίζουμε δυναμικά, ο καθένας από το πόστο του, να προσφέρουμε στο ομαδικό καλό και την αποκατάσταση της δημόσιας υγείας με τις λιγότερες δυνατές απώλειες.
Γιώργος Μπουλμπασάκος
Διευθυντής Πνευμονολογικής Κλινικής
ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»
